Amonyak

Laboratuvar ortamında amonyak testi, genellikle kan plazması veya idrar örneğinde amonyak (NH₃) düzeyini ölçmek amacıyla yapılır. Bu test, özellikle karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek veya belirli metabolik bozuklukları tanımlamak için kullanılır.

🔬 Amonyak (NH₃) Laboratuvar Testi Hakkında Bilgi

✅ Amaçları:

• Karaciğer hastalıklarını teşhis etmek (özellikle siroz veya hepatik ensefalopati gibi)

• Üre döngüsü bozukluklarını araştırmak

• Renal yetmezlik değerlendirmeleri

• Doğumsal metabolizma hastalıklarını saptamak (özellikle yeni doğanlarda)

🧪 Numune Türü:

• Plazma (venöz kan)

• Nadir olarak: arteriyel kan veya idrar

⚠️ Numune Alımında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Hasta en az 8 saat aç olmalı.

• Numune buzlu ortamda hemen laboratuvara ulaştırılmalı, çünkü amonyak seviyesi hızlıca artabilir.

• Hemoliz sonucu yanlış pozitif yükseklik görülebilir.

• Alım sırasında turunike uzun süreli takılmamalı.

🧬 Referans Değerler (yaklaşık):

Değerler yaşa ve laboratuvara göre değişebilir.

• Yetişkinlerde: 15 – 45 µg/dL veya 9 – 35 µmol/L

• Yenidoğanlarda: hızla yükselme eğiliminde, bu nedenle yorum dikkatli yapılmalı

📉 Yüksek Amonyak Seviyesi Nedenleri:

• Karaciğer yetmezliği

• Hepatik ensefalopati

• Üre döngüsü bozuklukları

• Gastrointestinal kanama

• Bazı ilaçlar (valproik asit, kemoterapiler vs.)

🧪 Kullanılan Analiz Yöntemleri:

1. Enzimatik yöntemler (GLDH – Glutamat dehidrogenaz)

2. Spektrofotometrik analiz

3. İyon seçici elektrot (ISE)

4. Gaz kromatografisi (çok nadir)