ACTH Uyarı Testi (17-OH Progesteron, 15. dk.)

Testin Amacı Nedir?

ACTH (Adrenokortikotropik hormon), adrenal bezleri uyararak steroid hormon üretimini artırır. Bu testte, dışarıdan sentetik ACTH (genellikle Synacthen) verildikten sonra, adrenal bezin cevabı ölçülür.

17-OH Progesteron, adrenal korteks tarafından salgılanan bir steroiddir. Özellikle 21-hidroksilaz enzimi eksikliği olan bireylerde, bu madde normalden çok daha yüksek bulunabilir.

🧪 Test Nasıl Yapılır?

1. Bazal (0. dakika) kan örneği alınır.

2. Hastaya 250 µg sentetik ACTH (Synacthen) enjekte edilir (genellikle intravenöz ya da intramüsküler).

3. 15. dakika ve bazen 30. dakika ve/veya 60. dakika kan örnekleri alınır.

4. 17-OH Progesteron düzeyleri ölçülür.

📊 Yorumlama (15. Dakika 17-OH Progesteron)

• Normalde: 17-OH progesteron düzeyleri, ACTH sonrası hafif artar ama belirli sınırları geçmez.

• CAH (21-hidroksilaz eksikliği):

  • Bazal ve/veya ACTH sonrası 17-OH progesteron >10 ng/mL (yaklaşık 30 nmol/L) olabilir.

  • Taşma miktarı genetik mutasyonun ağırlığına bağlıdır.

Not: Kesin sınırlar laboratuvara ve kullanılan yönteme göre değişebilir.

📋 Klinik Nedenlerle İstenen Durumlar

• Yenidoğanda cinsiyet belirsizliği

• Erken puberte, kıllanma, akne

• Adet düzensizlikleri

• İnfertilite

• Ailede CAH öyküsü