Toxoplasma gondi DNA PCR, BOS

📌 Klinik Önemi:

Toxoplasma gondii, özellikle:

• Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda (örn. HIV/AIDS, organ nakli hastaları, kemoterapi alanlar)

• Konjenital (doğumsal) toksoplazmoz şüphesi olan yenidoğanlarda
  santral sinir sistemi tutulumuna neden olabilir.

BOS örneğinde parazitin DNA’sının PCR yöntemiyle saptanması, nörolojik toksoplazmoz tanısı açısından altın standart yardımcı tanı yöntemlerinden biridir.

📌 Endikasyonlar:

• Santral sinir sistemi toksoplazmozu şüphesi

  • Ensefalit

  • Menenjit

  • Fokal beyin lezyonları (özellikle AIDS hastalarında MR/BT’de ring enhancing lezyonlar)

• Doğumsal toksoplazmoz şüphesi

• BOS’ta konvansiyonel yöntemlerle tanı konulamayan olgular

📌 Testin Yöntemi:

• BOS örneği steril koşullarda lomber ponksiyon ile alınır.

• PCR tekniğiyle Toxoplasma gondii’ye özgü DNA sekansları çoğaltılarak araştırılır.

• Sonuçlar genellikle saatler–1 gün içinde çıkar.

📌 Avantajları:

• Yüksek duyarlılık (sensitivite) ve özgüllük (spesifisite)

• Diğer yöntemlere göre (direkt mikroskopi, kültür, seroloji) daha hızlı ve güvenilir tanı

• Erken dönemde tanı imkânı

• Özellikle bağışıklığı baskılanmış hastalarda, serolojik testler yetersiz kalabileceğinden PCR tercih edilir.

📌 Dezavantajları:

• PCR testinin duyarlılığı BOS’taki parazit yüküne bağlı olarak değişebilir.

• Negatif sonuç, enfeksiyonu dışlatmaz. Klinik ve radyolojik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir.

📌 Klinik Örnek:

Örneğin bir AIDS hastasında şiddetli baş ağrısı, bilinç değişikliği ve MR’da multipl halkasal kontrast tutulumlu lezyonlar saptandığında, BOS’tan alınan örnekle Toxoplasma gondii DNA PCR testi yapılması, santral sinir sistemi toksoplazmozu tanısını doğrulamada kritik rol oynar.

📌 Sonuç:

Toxoplasma gondii DNA PCR, BOS testi, santral sinir sistemi toksoplazmozu başta olmak üzere, BOS’ta paraziter DNA’nın varlığını araştıran yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahip, hızlı ve güvenilir bir moleküler tanı yöntemidir. Özellikle immün yetmezlikli hastalarda, konvansiyonel yöntemlerle tanı konulamayan olgularda önemli klinik fayda sağlar.