T helper hücreleri (Th hücreleri):Bağışıklık sisteminde enfeksiyonlara karşı yanıt oluşturan önemli lenfositlerdir. Ana üç alt tipi vardır:
Th1: Hücresel bağışıklığı (virüs, bakteri gibi iç hücre enfeksiyonları) destekler.
Th2: Humoral (antikor aracılı) bağışıklığı destekler, özellikle parazitlere karşı.
Th17: Mukoza bariyerlerinde ve kronik inflamasyonda rol oynayan, özellikle mantar ve bazı bakterilere karşı savunmada görevli hücreler.
Sitokinler:Hücreler arası iletişimi sağlayan küçük proteinlerdir. Th1, Th2 ve Th17 hücreleri farklı sitokinler üretir:
Th1 sitokinleri: IFN-γ (İnterferon gamma), IL-2, TNF-β
Th2 sitokinleri: IL-4, IL-5, IL-10, IL-13
Th17 sitokinleri: IL-17, IL-21, IL-22
Bağışıklık yanıtının hangi alt grup Th hücre aktivitesine yöneldiğini anlamak
Kronik inflamatuar hastalıklar, otoimmün hastalıklar, alerjik durumlar veya enfeksiyonlar sırasında bağışıklık profili oluşturmak
Tedaviye yanıtı izlemek ve hastalık aktivitesini değerlendirmek
Genellikle kandan alınan örneklerde, spesifik sitokinlerin miktarı ölçülür.
ELISA, flow cytometry, multiplex bead array gibi yöntemler kullanılır.
Bazı durumlarda uyarılmış lenfositlerden sitokin üretimi ölçülebilir (örneğin, hücre kültürü ortamında uyarılarak).
Otoimmün hastalıklar: Romatoid artrit, multipl skleroz, inflamatuar bağırsak hastalığı gibi hastalıklarda Th1, Th17 aktivitesi artabilir.
Alerjik hastalıklar: Astım, atopik dermatit gibi durumlarda Th2 aktivitesi baskın olabilir.
Enfeksiyon hastalıkları: Viral enfeksiyonlarda Th1, parazit enfeksiyonlarında Th2 yanıtı ön plandadır.
Kanser: Bazı kanserlerde bağışıklık yanıtı profili izlenebilir.
Tedavi takibi: İmmünsüpresif veya biyolojik tedavi alan hastalarda tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi.
Yüksek Th1 sitokin düzeyi: Hücresel bağışıklığın aktif olduğunu, viral ve bazı bakteri enfeksiyonları veya otoimmün süreçlerin devam ettiğini gösterebilir.
Yüksek Th2 sitokin düzeyi: Alerjik veya paraziter hastalıkların aktif olduğunu işaret edebilir.
Yüksek Th17 sitokin düzeyi: Kronik inflamasyon, mantar enfeksiyonları veya otoimmünite ile ilişkilidir.