Çinko (Zn)

🔍 Ne Amaçla Yapılır?

Çinko testi genellikle şu durumlar için istenir:

• Çinko eksikliği şüphesi:

  • Yetersiz beslenme

  • Emilim bozuklukları (örn. çölyak, Crohn hastalığı)

  • Kronik hastalıklar

  • Alkolizm

  • Aşırı stres

  • Yoğun ishal

• Çinko fazlalığı (toksisitesi) şüphesi:

  • Takviye veya mesleki maruziyet sonrası

  • Metal buharına uzun süreli maruz kalma

🧑‍⚕️ Belirtiler – Ne Zaman Test Gerekir?

📉 Çinko Eksikliği Belirtileri:

• Bağışıklık zayıflığı, sık enfeksiyonlar

• Saç dökülmesi

• Tat ve koku duyusunda azalma

• Yaraların geç iyileşmesi

• İştahsızlık

• Deride döküntüler, akne

• Ciltte kuruluk ve pullanma

• Gelişme geriliği (çocuklarda)

📈 Çinko Fazlalığı Belirtileri:

• Bulantı, kusma

• Karın ağrısı

• Baş dönmesi

• Bakır eksikliği belirtileri

• İshal

🧫 Nasıl Yapılır?

• Genellikle kan örneği ile yapılır.

• Açlık gerekebilir (laboratuvara göre değişir – genelde 8 saat açlık önerilir).

• Bazı durumlarda idrar veya saç örneği de analiz edilir.

📊 Normal Değer Aralığı

(Laboratuvara göre değişiklik gösterebilir.)

• Serum Çinko:
  ♂ Erkekler: 70–120 mcg/dL
  ♀ Kadınlar: 70–114 mcg/dL

Not: Bu değerler laboratuvarın referans aralığına göre değişebilir.

💊 Test Sonuçlarına Göre Neler Yapılır?

• Eksiklik varsa:

  • Beslenme düzenlenir (et, deniz ürünleri, kuruyemiş, tam tahıllar)

  • Çinko takviyesi başlanabilir (doktor kontrolünde)

• Fazlalık varsa:

  • Takviyeler kesilir

  • Gerekirse çinko şelatörleri (bağlayıcı ilaçlar) verilir

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Demir ve bakır düzeyleri çinko ile bağlantılıdır; bu minerallerin de dengesi önemlidir.

• Aşırı çinko alımı bakır eksikliğine yol açabilir.

• Takviye kullanımı doktor önerisi olmadan yapılmamalıdır.